wczasy, wakacje, urlop
12 czerwca 2012r.
Od pocz. XX w. zaczyna się Hel przekształcać w kąpielisko. Po odzyskaniu niepodległości następuje szybki rozwój osady, głównie dzięki doprowadzeniu w 1922 r. linii kolejowej i rozbudowie oraz unowocześnieniu portu. W ciągu niewielu lat zamienia się Hel w popularne i dobrze zagospodarowane kąpielisko, powstaje dzielnica willowa, Dom Zdrojowy, liczne restauracje, pensjonaty itp. Otwarto również Morskie Laboratorium Rybackie. . Rozwój ten przerywa wojna, która przyniosła osadzie dotkliwe zniszczenia. Obecnie Hel, który uzyskał prawa miejskie stracił charakter kąpieliska, ale cieszy się dużą frekwencją turystów przybywających tu statkami z Gdańska i Gdyni, koleją, autokarami, a także samochodami dzięki otwarciu w 1960 r. nowo wybudowanej drogi z Władysławowa. Przyszłość Helu leży jednak głównie w rybołówstwie. Do starszej części osiedla dochodzi się ze st. kol. główną drogą, obsadzoną drzewami. Osiedle jest wydłużoną ulicówką, zabudowaną oryginalnymi domkami rybackimi zwróconymi szczytami do ulicy. Są to budynki ryglowe, przypominające swymi cechami tego rodzaju budownictwo holenderskie. Zachowało się kilka domków, pochodzących z końca XVIII i 1 poł. XIX w. Najstarszy, z końca XVIII w., tzw. Lwia Jama posiada nad wejściem płaskorzeźbę przedstawiającą Daniela w jaskini lwów, obok w ścianie widnieje głowa lwa. Domy nr 25, 35, 45, 51, 84, 85, 96 pochodzą z 1 poł. XIX w. Najstarszym i najcenniejszym zabytkiem Helu jest gotycki budynek dawnego kościoła, od 1961 r. siedziba Muzeum Rybackiego. Pochodzi on prawdopodobnie z XV w. i składa się z prezbiterium oraz reszty nawy spalonej w czasie jakiegoś pożaru i nie odbudowanej w całości. Bogate niegdyś wyposażenie kościoła rozproszyło się na skutek wojen i grabieży. Pozostały jedynie 2 epitafia i kilka starszych nagrobków na cmentarzu. Ciekawym obiektem jest latarnia morska. Dochodzi się do niej drogą prowadzącą przez las do plaży. Latarnia znajduje się poniżej wydmy, na której już w XVII w. stała prymitywna latarnia. Był to wysoki słup zaopatrzony w ramię, na którym zawieszony był kocioł, w którym zapalano na noc smołę. Obecna latarnia o sile 4 min. świec wybudowana została podczas wojny na miejscu starszej, wysadzonej w powietrze na początku wojny. Uzupełnienie sygnałów świetlnych, ułatwiających statkom żeglugę stanowi potężna syrena elektryczna i ra-diolatarnia. Druga pomocnicza latarnia mieści się na odległej o 3 km na pn. nad otwartym morzem, 19,4 m wysokiej wydmie, tzw. Szwedzkiej Górze. TRASA XVII. Puck — Swarzewo (5 km) — Krokowa (23 km) Linia kol. z Pucka do Krokowej ma duże znaczenie, gdyż umożliwia turystom dostanie się w pobliże Żarnowca i licznie odwiedzanego Jez. Żarnowieckiego. Po drodze mija pociąg szereg mniej znanych lecz zasługujących na zwiedzenie wsi kaszubskich. Krajobraz urozmaicony. Trasa prowadzi przez Kępę Pucką, dolinę rzeki Płutnicy, Kępę Swarzewską, Starzyńską, Sławoszyńską i Żarnowiecką, przecinając wąskie dolinki oddzielających wymienione wysoczyzny potoczków. 5 km Swarzewo. Minąwszy Swarzewo pociąg kieruje się ku zach. 9 km Łebcz. Stara, wymieniona w 1285 r. wieś kaszubska. W odl. ok. 1 km na pn. wieś Strzelno. 12 km Starzyński Dwór. PGR. Starzyński Dwór występuje w dokumencie z 1220 r. jako posiadłość cystersów oliwskieh. Na terenie majątku znajduje się szereg zabytków jak wieża wjazdowa, która wraz z przylegającym do niej budynkiem gospodarczym pochodzą zapewne z XVIII w. Zegar, znaj dujący się w górnej kondygnacji, pochodzić ma wg miejscowej tradycji z końca XVI w. Widniejąca na dachu chorągiewka nosi datę 1556. Obecna kuźnia, dawniej śrutownia z zachowanym drewnianym kołem wodnym pamięta XVII w. Dawny młyn wodny z końca XVIII w. przerobiono na mieszkanie. Zabudowania gospodarcze przy dziedzińcu, murowane pochodzą z 1 poł. XIX w. 16 km Kłanino. Tuż przy przyst. kol. na Kępie Starzyńskiej leży dawny majątek, obecnie Państw. Liceum Rolnicze. Wieś Kłanino wzmiankowana jest w 1285 r. W zajmowanym przez szkołę starszym, przebudowanym w XIX i XX w. dworze znajdują się resztki bogatego, pochodzącego z Gdańska wyposażenia, m. in. marmurowy kominek z 1604 r. ozdobiony ornamentem okuciowym, barokowe schody zl poł. XVIII w., dwa portale barokowe, dwa plafony ze scenami mitologicznymi malowanymi na płótnie — również z 1 poł. XVIII w. i szafa gdańska. Drugi kominek z końca XIX w. wykonany jest z kafli z Delft i fragmentu barokowej szafy. Podobne kafle pokrywają ściany dawniejszej łazienki. Po opuszczeniu Kłanina i przecięciu doliny rzeczki Czarnej pociąg wjeżdża na Kępę Sławoszyńską. 20 km Sławoszyno. 23 km Krokowa. Punkt wyjścia wycieczki pieszej w rejon Jez. Żarnowieckiego, PGR. We wsi pałac z XIV w. rozbudowany w 2 poł. XVI i XIX w. W przypałacowym parku stare 200-letnie drzewa. Neogotycki kościół z 1850 r. TRASY KOŁOWE TRASA 1. Gdańsk — Pruszcz Gd. (10 km) — Tczew (33 km) — Gniew — (63 km) — Piaseczno (67 km) — Rakowiec (72 km) Droga gł. z Gdańska do Bydgoszczy, trasa pokrywa sią z linią PKS, do wsi Subkowy biegnie wzdłuż linii kol. Na trasie lekko falista, przeważnie bezleśna wysoczyzną morenowa; po drodze liczne wioski, w których ciekawe zabytki. Wyjazd z Gdańska w kierunku pd. 10 km Pruszcz Gd. (opis patrz trasa I, str. 167). 15 km Łęgowo. Wieś owalnica wymieniana w 1302 r. We wsi gotycki kościół, transept, wieża i zakrystia z XVIII w. Bogate wyposażenie głównie z XVIII w. Domy nr 3, 5, 75, 83, 86 i inne z 1 poł. XIX w. W odl. 1,5 km za wsią, naprzeciw st. kol. Kleszczewo skręca w prawo drożyna do dawnego folwarku Kleszczewko, który należai niegdyś do Zygmunta Krasińskiego. Poeta bawił tu w poł. sierpnia 1838 r. Pozostał z tego czasu zrujnowany dworek ryglowy z ok. 1800 r" obok kilka staryćh drzew z dawnego parku. 18 km Różyny. Wieś owalnica wymieniona w 1342 r. Gotycki kościół, później przebudowany. Bogate wyposażenie głównie z XVIII w. D o m nr 12 z XVIII w. Przy drodze dom podcieniowy, ryglowy z 1 poł. XIX w. 21 km Pszczółki. Duża wieś wymieniona w 1332 r. Wiatrak typu holenderskiego, przed domem nr 9 rokokowe przedproże i przy wjeździe na podwórze 2 słupki przedprożowe z 1667. 25 km Miłobądz. Pierwsza wzmianka z 1250 r. We wsi kościół gotycki, odbudowany ostatnio po pożarze w 1945 r" nowy hełm kryty gontem. We wnętrzu gotyckie rzeźby z XV w. Plebania z ok. 1850 r., przed nią 2 rokokowe słupki i 2 granitowe kule z XVIII w. Podobne słupki z 1796 r. przed domem nr 16. Tuż przed Tczewem na 30 km widać obok drogi ogromne gospodarstwo ogrodnicze Malinowo zaopatrujące w warzywa okoliczne miasta. 33 km Tczew (opis patrz trasa I, str. 168). Trasa omija miasto od zach. Na 38 km trasa krzyżuje się z drogą biegnącą z Malborka do Starogardu Gd.