wczasy, wakacje, urlop
28 maja 2012r.
Zdobywanie pokarmu Życie ptaków morskich stwarza wyjątkową okazję do poznania sposobów zdobywania przez nie pokarmu. Nadają się one w większym stopniu niż inne do takich obserwacji, ponieważ morze jest środowiskiem nie zabezpieczającym im pełnego życia jako organizmom w zasadzie lądowym, lecz źródłem przede wszystkim pokarmu, który muszą zdobywać różnymi sposobami. Ptaki Bałtyku dostarczają ciekawych przykładów. Można pod tym względem wyróżnić dwie zasadnicze grupy ptaków: żerujące przy brzegu oraz zdobywające pokarm z wody. Do pierwszych należą ptaki biegające..o wydłużonych nogach, jak brodźce, biegusy, siewki, np. sieweczka obrożna i inne pokrewne. Spotyka się je często u nas na wybrzeżu, zwłaszcza na przelotach jesienią i wiosną, ponieważ zasiedlanie oraz wędrówki odbywają z reguły wzdłuż brzegów morskich, naturalnego ich siedliska odżywczego, do którego są przystosowane budową ciała i sposobem życia. Są one "czyścicielami" plaż i brzegów morskich, sprawują kontrolę lądową nad zespołami bytującymi między wodą a lądem, utworzonymi zarówno z organizmów morskich, jak i lądowych, żyjących w środowisku obficie zaopatrzonym, w pokarm wyrzucany z morza. Ptaki żerujące z wody jak np. mewy i rybitwy, polują na zdobycz z lotu. Ożywiają przez cały rok nasz morski krajobraz, bez trudu chwytają pokarm z wody, z łatwością odrywają się od jej powierzchni i unoszą w przestworza. Inne -— do których należą nury, perkozy, tracze żerujące na wodzie lub chwilowo pod wodą — zatraciły zdolność sprawnego lotu, specjalizując się w świetnym pływaniu i nurkowaniu. Wśród ptaków morskich dobrze latających, lekkich i jak mewy płytko na wodzie siedzących, nie ma dobrych pływaków. Obie bowiem funkcje — dobry lot i dobre pływanie — w znacznym stopniu wykluczają się i tylko niektóre ptaki, np. kormorany, jako tako rozwiązały tę sprzeczność. Sprawni latawcy mają ciało najczęściej skoncentrowane, a środek ciężkości musi zawsze leżeć poniżej nasady skrzydeł. Natomiast sprawne pływanie wymaga najczęściej znacznego lub całkowitego pogrążenia się ciała w wodzie, jego wydłużenia w kształt opływowy, co zostaje osiągnięte wskutek przesunięcia środka ciężkości daleko w tył ciała. W przeciwieństwie do ptaków kierujących się wzrokiem, a w związku z tym najczęściej ścigających ruchliwą zdobycz, blaszkodziobe wyszukują pokarm posługując się dotykiem. Tworzą więc odrębny typ ekologiczny pod względem odżywiania się. Mają dziób zaopatrzony od wewnątrz i z boków w rogowe poprzeczne blaszki służące do wycedzania pożywienia z wody. Mechnizm takiego cedzenia pokarmu znamy u kaczki, gęsi, łabędzia, czerwonaka. Zdolność zdobywania pokarmu z morza, która rozwinęła się u ptaków w biegu ewolucji, wyjaśnia fakt, że morze jest środowiskiem biologicznie bogatym, nader urozmaiconym i zagęszczonym, zwłaszcza w strefie przybrzeżnej. Ewolucja zwierząt przebiegała z reguły w kierunku odszukiwania przez nie nowych źródeł pożywienia, czyli zdobywania koniecznej do życia energii w różnorodnych siedliskach, do których się przystosowywały. Jednak ptaki nie zdołały opanować środowiska morskiego w takim stopniu jak spośród ssaków wieloryby, delfiny i syreny, nie zmieniły się bowiem w organizmy wtórnie wodne, pozostały co najwyżej lądowo-wodnymi. Podstawowa ich specjalizacja życiowa, przystosowanie do lotu, a także ja-jorództwo, potrzeba wysiadywania jaj i inne funkcje związane z życiem na lądzie stanęły temu na przeszkodzie.